Ψαράδες Πρεσπών

Η Ελλάδα έχει τόσους κρυμμένους θησαυρούς που μπορεί κάποιος να ανακαλύπτει έναν κάθε μέρα. Ένας από αυτούς είναι ο παραδοσιακός οικισμός Ψαράδες στις Πρέσπες σε υψόμετρο 850 μέτρων. Οι Ψαράδες είναι ορεινός παραδοσιακός οικισμός που ανήκει στο νομό Φλώρινας και βρίσκεται στο βορειοδυτικό άκρο του νομού, στη νότια όχθη της λίμνης της Μεγάλης Πρέσπας περίπου 59 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Φλώρινας. Παλαιότερα μάλιστα λεγόταν Νίβιτσι, ενώ έχει αναγνωριστεί ως παραδοσιακός οικισμός και βρίσκεται υπό καθεστώς σχετικής προστασίας ως προς την αρχιτεκτονική του φυσιογνωμία.
Κατά τους χειμερινούς μήνες κατοικείται από περίπου 100 άτομα, ενώ το καλοκαίρι ο πληθυσμός αυξάνεται. Κύρια πηγή εισοδήματος των κατοίκων του όμορφου αυτού οικισμού είναι -όπως είναι φυσικό- η αλιεία, η κτηνοτροφία και ο τουρισμός.

Όπως τα περισσότερα χωριά της ευρύτερης περιοχής, έτσι και οι Ψαράδες, παρουσιάζει ενδιαφέροντα στοιχεία ως προς την τοπική αρχιτεκτονική και τις τεχνικές χτισίματος, όπως εξελίχθηκαν κατά τους δύο προηγούμενους αιώνες.
Όπως υποδηλώνει βέβαια και το όνομα του χωριού, είναι ένα παραδοσιακό ψαροχώρι, ενώ ο επισκέπτης μπορεί να κάνει μια βόλτα με βάρκα και να δει τις μεταβυζαντινές τοιχογραφίες πάνω στους βράχους, αλλά και τα φημισμένα ασκηταριά στα βράχια της λίμνης. Μία βόλτα που θα του μείνει αξέχαστη. Το σημαντικό αξιοθέατο που θα δει κανείς στους Ψαράδες είναι η εκκλησία της Kοίμησης της Θεοτόκου του 19ου αιώνα.
Φτάνοντας κανείς στο χωριό μπορεί να περάσει μερικά ήρεμα 24ωρα, να χαλαρώσει και να ξεφύγει από την ένταση της καθημερινότητας. Θα πιει τον καφέ του, απολαμβάνοντας την ησυχία, θα μιλήσει με τους ψαράδες του χωριού και θα κάνει βόλτα χαζεύοντας τα μαγευτικά τοπία. Φυσικά θα γευτεί φρέσκο ψάρι και τοπικές, παραδοσιακές συνταγές. Ο παραλίμνιος οικισμός των Ψαράδων είναι μια περιοχή με σπάνια βιοποικιλότητα, μεγάλο φυσικό κάλλος, αλλά και τουριστικό ενδιαφέρον.
Ο εθνικός δρυμός Πρεσπών είναι ένα μέρος που σίγουρα αξίζει κανείς να γνωρίσει. Ένα μέρος με εξαιρετική χλωρίδα και πανίδα, όμορφα τοπία και φιλόξενους κατοίκους... Θα βρείτε ξενώνες για τη διαμονή σας και παραδοσιακές ταβέρνες για να απολαύσετε τις τοπικές γεύσεις...

Μήλος: όταν εξορύξεις και τουρισμός συνυπάρχουν

Τα εγκαταλελειμμένα θειωρυχεία, στα νοτιοανατολικά του νησιού, δεσπόζουν πάνω από μια όμορφη παραλία και ταξιδεύουν τον επισκέπτη πίσω στο χρόνο.

Όμορφο Κυκλαδονήσι, με μαγευτικές παραλίες, η Μήλος είναι ένας δημοφιλής τουριστικός προορισμός.

Και ταυτόχρονα, ένα ξεχωριστό παράδειγμα αρμονικής συνύπαρξης της έντονης εξορυκτικής δραστηριότητας με τον τουρισμό.

Άλλωστε, τα μοναδικά τοπία της Μήλου οφείλονται κυρίως στο γεγονός ότι είναι ένα νησί ηφαιστειογενές, με μεγάλο μεταλλευτικό πλούτο.

«Η μοντέρνα εξορυκτική βιομηχανία μπορεί να συνυπάρξει αρμονικά με τη φυσική ομορφιά ενός τόπου. Ειδικότερα στη Μήλο, βοηθά τόσο στην τουριστική ανάπτυξη όσο και στη δημιουργία νέων χρήσεων γης μετά το τέλος της εξόρυξης», μεταδίδει ο απεσταλμένος του euronews στη Μήλο, Γιάννης Καράγιωργας.

Τα βιομηχανικά ορυκτά της Μήλου εξάγονται σε όλο τον κόσμο.

«Η εξόρυξη επιφέρει προσωρινές, κατά κύριο λόγο οπτικές, μεταβολές στο τοπίο, αλλά έχει πλέον και την ικανότητα και τη βούληση στη συνέχεια να επαναποδώσει αυτές τις περιοχές, σε χρήσεις (που θα έλεγα μ’ ένα νεολογισμό) μετα-μεταλλευτικές, όπως η επαναδημιουργία αμπελώνων και χρήσιμης γεωργικής γης, αλλά και η δημιουργία νέων υποδομών», εξηγεί στο euronews ο Αθανάσιος Κεφάλας, πρόεδρος του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων.

Μοναδικό στο είδος του, το λατομείο της Αγγεριάς
θυμίζει ουράνιο τόξο.

Ορυχείο της Αγγεριάς, Μήλος, ίσως το μεγαλύτερο ορυχείο μπεντονίτη στον κόσμο!

«Το ορυχείο της Αγγεριάς είναι ίσως το μεγαλύτερο ορυχείο μπεντονίτη στον κόσμο. Από εδώ η εταιρεία παράγει περίπου ένα εκατομμύριο τόνους μπεντονίτη το χρόνο. Είναι ένας πόλος τουριστικής έλξης και το ορυχείο μας. Η εξορυκτική βιομηχανία και ο τουρισμός είναι δυο λωρίδες του ίδιου δρόμου που κατευθύνονται στην οικονομική ανάπτυξη του νησιού», τονίζει ο Ιωάννης Σανούδος, Δ/ντης Λειτουργιών Μήλου της εταιρείας IMERYS.

Η εξορυκτική δραστηριότητα δεν ήταν πάντα φιλική προς το περιβάλλον και τους κατοίκους της Μήλου.

«Η εξόρυξη αναπτύχθηκε πολύ πριν από τον τουρισμό. Η νομοθεσία που υπήρχε τότε δεν έβαζε τα πράγματα στη σωστή βάση. Γενικά, η εξόρυξη τραυμάτισε πάρα πολύ το νησί περιβαλλοντικά. Δεν του έδωσε αυτά που θα μπορούσε ή θα έπρεπε. Τα τελευταία χρόνια θεωρώ ότι υπήρξε μια ισορροπία γιατί αναπτύχθηκε τελικά ο τουρισμός. Η Μήλος έχει δύο πόδια για να σταθεί, την εξόρυξη και τον τουρισμό, που όποτε χρειαστεί μπορεί να πατήσει ή στο ένα ή στο άλλο», λέει στο euronews ο πρώην αντιδήμαρχος Μήλος Αβέρκιος Γαϊτανής.

Κάποτε, εξορυκτική βιομηχανία και τουριστική ανάπτυξη ήταν ανταγωνιστές. Με το πέρασμα του χρόνου, και πολλή καλή θέληση, η Μήλος αποδεικνύει ότι μπορούν να συνυπάρξουν.

Euronews, Αποστολή: Γιάννης Καράγιωργας

[Επιμέλεια, Φωτο: του Πέτρου Τζεφέρη]

Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΟΡΥΚΤΟΣ ΠΛΟΥΤΟΣ

Αιγόσθενα (Πόρτο Γερμενό) - Ο μάντης Μελάμπους και ο Ελλέβορος

Το Πόρτο Γερμενό, που διατηρεί και το αρχαίο του όνομα Αιγόσθενα, είναι ένα χωριό που θυμάμαι από μικρός. Θρυλικές εξορμήσεις αρχαίων ψαροτουφεκάδων της δεκαετίας του 1960 και μυθικές ψαριές με θηριώδεις ροφούς, στοίχειωναν για χρόνια την παιδική μου ψυχή. 

Ξαναβρέθηκα στην γλυκιά αυτή ακρογιαλιά, ψάχνοντας τα ίχνη ενός κορυφαίου θεραπευτή της αρχαιότητας. Φυσικά δεν τον βρήκα…αλλά αυτή είναι η ιστορία μας…

Είχα αφήσει πίσω μου την Οινόη και τα Βίλια. Κατηφόριζα οδηγώντας τη μοτοσικλέτα μου από τις ψηλές πλαγιές του Κιθαιρώνα. Ένα ψυχρό αγιάζι που πάγωνε τα δάχτυλα στο τιμόνι παρά την ολόλαμπρη μαρτιάτικη λιακάδα. 

Γι αυτό καταφχαριστήθηκα την γλυκιά ζέστη του ελαιώνα που με τύλιξε λίγο πριν φτάσω στην ήσυχη αμμουδιά που το μαλακό κύμα στόλιζε με μια αφρισμένη δαντέλα.

Προς Κιθαιρώνα

Ασπαλάθια, αγριελιές πουρνάρια και φλόμοι σκέπαζαν τους χαμηλούς λόφους και στον πιο ωραίο από αυτούς ο ήλιος πύρωνε τα καλοπελεκημένα λιθάρια από τα τείχη του αρχαίου φρουρίου των Αιγοσθένων.

Ο όρμος Αιγοσθένων από τις πλαγιες του Κιθαιρώνα

Α, μα τι ωραίο που είναι αυτό το κάστρο μέσα στην ανοιξιάτικη λιακάδα και σιωπή…. Θα γράψω αλλού γι αυτό. Σήμερα ήρθα να βρω τη μνήμη του φοβερού Μελάμποδα. 

Στα Αρχαία Αιγόσθενα υπήρχε ένας διάσημος ναός όπου αυτός ο δαιμόνιος μάντης και θεραπευτής λατρευόταν σαν θεός.
Γεννήθηκε στην περιοχή της Πύλου και θεωρείται ο πρώτος μάντης των αρχαίων Ελλήνων. 

 Αγαπούσε τα φίδια και καθώς έσωσε δυο μικρά φιδάκια (τους γονείς τους σκότωσαν κάτι δούλοι), αυτά τα φιδάκια μπήκαν καθώς κοιμόταν στα αυτιά του και του έμαθαν την γλώσσα των ζώων και των πουλιών. 

Ο Μελάμποδας είχε εφεύρει διάφορες θεραπείες, ήταν ο πρώτος που εφάρμοσε ψυχαναλυτικές μεθόδους και συνέδεσε ασθένειες του σώματος με διαταραχές της ψυχής και του πνεύματος. 

Θεράπευε ιδιαίτερα κάθε είδους μανίες και τρέλες, ήξερε όλα τα βοτάνια και τα μαντζούνια και το αγαπημένο του χόρτο ήταν ο… ελλέβορος. Γνωστό και ως γαλατσίδα ή σκάρφη σε μικρές δόσεις λειτουργούσε ως ηρεμιστικό, το αγαπημένο κοκταίηλ του Μελάμποδα δε, ήταν ελλέβορος με γάλα κατσίκας. 

Μάλιστα από αυτές τις κατσίκες που δυνάμωναν όταν έτρωγαν ελλέβορο πήρε το όνομα της η πόλη: Αιγόσθενα (εκ του Αίγες και Σθένος).

Μπρος στην αρχαία πόλη

Όπως ήταν φυσικό τίποτε δεν βρήκα στα Αιγόσθενα που να θυμίζει τον Μελάμποδα , εκτός από το αρχαίο τους όνομα. Αγριελιές και μικρές μαργαρίτες πολιορκούσαν τις επάλξεις με τις μεγάλες καλοπελεκημένες πέτρες, στην κάτω πόλη. 

Η Ακρόπολη λίγο ψηλότερα υψώνει φοβερά σταχτιά τείχη με ψηλούς τετράπλευρους πύργους. Από τους πύργους αυτούς φαίνεται ο Κορινθιακός να λάμπει μέσα στη χειμωνιάτικη λιακάδα. 

Αν και δύσκολα θυμάσαι εδώ το Μελάμποδα πιο εύκολο σου είναι να φανταστείς το μεταβυζαντινό μοναστήρι που λειτούργησε μέσα στην αρχαία Ακρόπολη: κελιά και αρχαία δωμάτια υπάρχουν ακόμη, αν και ερειπωμένα…

Τείχη Αιγοσθένων

Από τις σκέψεις με έβγαλαν οι φωνές από τους εργάτες που δούλευαν στον βορινό πύργο, στις εργασίες αναστήλωση και στερέωσης. Μεγάλοι γερανοί γύρω από τον πύργο, σαν σιδερένιες απόκοσμες αράχνες βοηθούσαν τους ανθρώπους στο έργο τους. 

Ένας από αυτούς με ρώτησε, καθώς περνούσε δίπλα μου, τι ψάχνω…

– Ε, ιστορίες για ένα Μελάμποδα… απάντησα για πλάκα.
– Δεν μένει εδώ κανένας ρε φίλε… ερείπια είναι,…απάντησε.
– Το ξέρω… αλλά υπήρχε το ιερό του εδώ…

Δεν φάνηκε να νοιάζεται….

– Και γιατί τον λέγαν έτσι; ….το όνομα του φάνηκε πιο ενδιαφέρον.
– Γιατί είχε μαυρισμένα πόδια από…. δεν πρόλαβα να τελειώσω την φράση μου και τον άκουσαν να γελάει βροντερά.
– Ε…είμαστε όλοι τέτοιοι εδώ …δε βλέπεις; απάντησε και γελώντας μου έδειξε τις μαύρες γαλότσες του.

Δίκιο είχε… Γεμάτο Μελάμποδες ήταν το αρχαίο φρούριο… 

Όλοι σχεδόν οι εργάτες που μυρμήγκιαζαν στους αρχαίους ογκόλιθους φορούσαν μαύρες γαλότσες…
Μα πως δεν τους είδα τόση ώρα; Να τους ζητούσα δηλαδή τίποτα ελλέβορο…

Μπα… το πολύ να μου έδιναν κάνα τσιγάρο….

Πόρτο Γερμενό

Που βρίσκομαι;
Στα Αιγόσθενα, ή Πόρτο Γερμενό, στα σύνορα Αττικής και Βοιωτίας, πάνω στην ακτή του Κορινθιακού κόλπου. 

Ο καλύτερος τρόπος για να πάτε είναι οδικώς ακολουθώντας τον κεντρικό δρόμο Ελευσίνας – Θήβας. 

Στο οροπέδιο της Οινόης, στη διασταύρωση για Βίλια στρίβετε αριστερά, και μετά τα Βίλια ακολουθείτε τον μοναδικό ασφαλτόδρομο που κατηφορίζει στο χωριό.

 

the greek traveller