Η Χαλκηδών (Χαλκηδόνα) είναι κωμόπολη του νομού Θεσσαλονίκης και έδρα
του ομώνυμου δήμου. Έχει πραγματικό πληθυσμό 3.749 κατοίκους (2001).
Είναι κυρίως αγροτική περιοχή. Οι
περισσότεροι κάτοικοι είναι αγρότες. Επίσης παρά πολλοί εργάζονται στην
βιομηχανική ζώνη της Θεσσαλονίκης
Κατά την Βυζαντινή εποχή , η Χαλκηδόνα ήταν μια κατοικήσιμη περιοχή στην οποία υπήρχε και υπάρχει ακόμη και σήμερα ένα νεκροταφείο της περιόδου στο οποίο μάλιστα φημολογείται πως ήταν ενταφιασμένοι Βογόμιλοι. Επίσης υπάρχει και Ιερός Ναός των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου ο οποίος χρονολογείται κατά την Μεταβυζαντινή περίοδο.Αξίζει να σημειωθεί πως ο Ναός σύμφωνα με το Φ.Ε.Κ./665/1988 τ.Β΄ θεωρείται διατηρητέο αρχαιολογικό μνημείο.
Η Χαλκηδόνα βρίσκεται βορειοδυτικά της Θεσσαλονίκης στη δυτική όχθη του Αξιού.
Το Γιάλετζικ (Ν. Χαλκηδόνα)
Το παλιό
χωριό «Γιάλετζικ» σύμφωνα με τα ιστορικά αρχεία που αναφέρονται στους
οικισμούς και τα χωριά της περιοχής μας, πρέπει να υπήρχε ως μικρός
οικισμός ακόμη από τα βυζαντινά χρόνια με διαφορετική ονομασία.
Αυξομειώσεις πληθυσμού δεν πρέπει να είχε υποστεί σημαντικές, ο αριθμός
τον οικιών και των οικογενειών δεν ξεπερνούσε τις ( 30 ) και τα 200
άτομα .
Για αρκετά
χρόνια διοικητικά ανήκε στην πλησιέστερη κοινότητα των Κουφαλίων . Έφερε
το χαρακτηρισμό «τσιφλίκι» και ανήκε κι αυτό στο μεγάλο βακούφι του
Γαζή Εβρέν μπέη. Η απογραφή του 1914 το χαρακτηρίζει «τσιφλίκι».
Όπως
αναφέραμε παραπάνω, ο οικισμός, φαίνεται να υπήρχε στον χώρο και τόπο
ακόμη από τα χρόνια του Βυζαντίου και κατά τον 8ο μ.Χ. αιώνα με άλλη
ονομασία. Όταν οι Τούρκοι κατέλαβαν τη Θεσσαλονίκη και την περιοχή μας
μετά το 1430, τα χωριά υπήρχαν και το μόνο που φρόντισαν , ήταν να
αλλάξουν τις ονομασίες των δήμων και κοινοτήτων και να τους δώσουν
Τούρκικες. Έτσι το χωριό αυτό παίρνει την τούρκικη ονομασία
«Γιαλετζίκ». Προφανώς οι Τούρκοι έδωσαν το όνομα «Γιαλετζίκ» στον
οικισμό αυτό μεταφράζοντας ή παραφράζοντας στην αρχική του ονομασία, η
οποία πρέπει να ήταν κατά πάσα πιθανότητα μια από τις παρακάτω:
«Στενό πέρασμα», «Γυμνοχώρι», «Ανεμοδαρμένο».
Εγκατάσταση προσφύγων – μετονομασία σε Ν. Χαλκηδόνα
Μέχρι το
1926 διατηρήθηκε η παλιά ονομασία του χωριού, το «Γιάλετζικ». Με
απόφαση όμως της τότε Κυβερνήσεως, το χωριό από Γιάλετζικ μετά την
εγκατάσταση Μικρασιατών προσφύγων μετονομάσθηκε σε «Νέα Χαλκηδόνα» σε
ανάμνηση της γενέτειρας τους «Χαλκηδόνα» της Ανατολικής Θράκης. Ο
συνολικός οριστικός αριθμός των προσφύγων που εγκαταστάθηκαν στο
νεοσύστατο οικισμό της Ν. Χαλκηδόνας [ νυν Δήμος Χαλκηδόνας σύμφωνα με
την απογραφή του 1928] αναλυτικά έχει ως παρακάτω :
1. Εκατόν πενήντα [150] οικογένειες προέρχονται από το Καδήκιοϊ της Ανατολικής Θράκης.
2. Σαράντα [40]οικογένειες προέρχονται από τον Πύργο της ανατολικής Θράκης.
3. Τριάντα (30) οικογένειες προέρχονται από το Γενίκιοϊ και Νεοχώρι της Χηλής Μ. Ασίας.
4. Είκοσι (20) οικογένειες προέρχονται από την περιοχή Τσολού Μ. Ασίας.
5. Επίσης (7) οικογένεις προέρχονται από την Προύσσα της Μικράς Ασίας.
Αργότερα εγκαταστάθηκαν Σαρακατσαναίοι καθώς και οικογένειες από τη Δυτική Μακεδονία.
.
Παλιά εθνική οδός
Καροποιείο
Παραδοσιακός φούρνος
Επεξεργασία χαμομηλιού
Τα πρώτα πλινθοκεραμοποιεία
Νέα Χαλκηδόνα 1932 – Γιορτή της Αναλήψεως
Οι πληροφορίες – φωτογραφίες είναι από το βιβλίο του συνταξιούχου Χαλκηδονιώτη Εκπαιδευτικού Στογιαννάρη Ιωάννη «Αναδρομή στις προγονικές ρίζες» και τον οποίο ευχαριστούμε για την παραχώρηση.
